Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ) είναι μια συχνή διαταραχή του παχέος εντέρου. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν κοιλιακές κράμπες και πόνο, μετεωρισμό (φούσκωμα), αέρια και διάρροια ή δυσκοιλιότητα, ή εναλλαγές των δύο. Το ΣΕΕ είναι μια χρόνια διαταραχή που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με μακροπρόθεσμη προοπτική.
Μια μικρή μειοψηφία μόνο των ασθενών με ΣΕΕ έχουν σοβαρής βαρύτητας συμπτώματα. Αρκετοί ασθενείς μπορούν να ελέγχουν τα συμπτώματα ρυθμίζοντας την δίαιτα, τον τρόπο ζωής τους και το στρες. Εντονότερα συμπτώματα μπορούν να ελεγχθούν με φαρμακευτική αγωγή και εξειδικευμένη ιατρική καθοδήγηση.
Το ΣΕΕ δεν προκαλεί αλλαγές στους εντερικούς ιστούς ούτε αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου
Τα συμπτώματα του ΣΕΕ ποικίλουν. Τα συχνότερα περιλαμβάνουν:
Οι περισσότεροι άνθρωποι με ΣΕΕ περνούν περιόδους όπου τα συμπτώματα επιδεινώνονται και άλλες περιόδους όπου αυτά βελτιώνονται ή και εξαφανίζονται πλήρως.
Τα συμπτώματα του ΣΕΕ μπορεί να εκλυθούν από:
Τροφές. Ο ρόλος της τροφικής αλλεργίας ή της δυσανεξίας σε τροφές στο ΣΕΕ δεν έχει πλήρως διευκρινισθεί. Μια επιβεβαιωμένη τροφική αλλεργία σπάνια προκαλεί ΣΕΕ. Παρόλα αυτά σε ορισμένους ανθρώπους τα συμπτώματα του ΣΕΕ επιδεινώνονται όταν τρώνε ή πίνουν ορισμένες τροφές και ροφήματα, όπως σιτάρι, γαλακτοκομικά, εσπεριδοειδή, φασόλια, λάχανο και αεριούχα ποτά.
Στρες. Οι περισσότεροι ασθενείς με ΣΕΕ παρουσιάζουν σοβαρότερα και συχνότερα συμπτώματα σε περιόδους αυξημένου στρες. Όμως, παρότι το στρες επιδεινώνει τα συμπτώματα, δεν αποτελεί την κύρια αιτία τους.
Ορμόνες. Οι γυναίκες έχουν διπλάσια πιθανότητα να εμφανίσουν ΣΕΕ σε σχέση με τους άνδρες, γεγονός που υποδηλώνει την συμβολή ορμονικών αλλαγών. Οι περισσότερες γυναίκες αναφέρουν εξάλλου επιδείνωση των συμπτωμάτων κατά την έμμηνο ρύση.
Αρκετοί άνθρωποι έχουν περιστασιακά συμπτώματα του ΣΕΕ. Πάντως έχετε αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσετε το σύνδρομο εάν:
Τα παρακάτω συμπτώματα και ευρήματα υποδηλώνουν καταστάσεις σοβαρότερες από το ΣΕΕ και χρήζουν άμεσης ιατρικής προσοχής:
Τα ακριβή αίτια του ΣΕΕ παραμένουν άγνωστα. Παράγοντες που έχουν ενοχοποιηθεί είναι οι παρακάτω:
Εντερικές μυϊκές συσπάσεις. Το εντερικό τοίχωμα περιέχει μυϊκές στιβάδες που συσπώνται ώστε να προωθούν τις τροφές και τα υπολείμματα τους κατά μήκος του πεπτικού σωλήνα. Συσπάσεις που είναι ισχυρότερες και μεγαλύτερης διάρκειας του φυσιολογικού μπορεί να προκαλέσουν αέρια, φούσκωμα και διάρροια. Αντίστροφα, ασθενείς εντερικές συσπάσεις μπορεί να καθυστερούν την διέλευση της τροφής και να προκαλούν σκληρές, αφυδατωμένες κενώσεις.
Εντερικό νευρικό σύστημα. Δυσλειτουργία των νευρικών πλεγμάτων του εντερικού τοιχώματος μπορεί να προκαλέσει υπερβολική δυσφορία όταν η κοιλιά σας διατείνεται φυσιολογικά από αέρια ή κόπρανα. Ασυντόνιστα νευρικά σήματα μεταξύ του εγκεφάλου και των εντέρων μπορεί να προκαλέσουν υπερβολική σωματική αντίδραση σε ειδάλλως φυσιολογικές μεταβολές της πεπτικής διαδικασίας, προκαλώντας πόνο, διάρροια, ή δυσκοιλιότητα.
Εντερική φλεγμονή σε μικροσκοπικό επίπεδο. Ορισμένοι άνθρωποι με ΣΕΕ παρουσιάζουν αυξημένο αριθμό κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος στον εντερικό βλεννογόνο. Αυτή συχνά συνδυάζεται με κοιλιακό πόνο και διάρροια.
Σοβαρή εντερική λοίμωξη. Το ΣΕΕ μπορεί να αναπτυχθεί μετά από μια σοβαρή προσβολή οξείας διάρροιας (γαστρεντερίτιδας) οφειλόμενη σε παθογόνα βακτήρια ή ιούς. Το ΣΕΕ εξάλλου σε ορισμένες περιπτώσεις συνδυάζεται με περίσσεια μικροβίων στο έντερο (μικροβιακή υπερανάπτυξη).
Μεταβολές στα εντερικά βακτήρια (μικροχλωρίδα). Η μικροχλωρίδα περιλαμβάνει τα «καλά» βακτήρια που αποικίζουν το έντερο και παίζουν σημαντικό ρόλο στην διατήρηση της υγείας. Η ιατρική έρευνα δείχνει ότι η μικροχλωρίδα πολλών ασθενών με ΣΕΕ διαφέρει από αυτή των υγιών ατόμων.
Η χρόνια δυσκοιλιότητα ή και διάρροια μπορεί να προκαλέσουν αιμορροΐδες.
Επιπλέον, το ΣΕΕ σχετίζεται με:
Καμία εξέταση δεν διαγιγνώσκει από μόνη της και με βεβαιότητα το ΣΕΕ. Ο ιατρός σας συνήθως θα ξεκινήσει με την λήψη ενός πλήρους ιστορικού και μια πλήρη φυσική εξέταση για να τεκμηριωθεί το κλινικό προφίλ του συνδρόμου και να αποκλεισθούν άλλες κλινικές οντότητες. Για θεραπευτικούς σκοπούς, το ΣΕΕ μπορεί να διακριθεί σε 3 τύπους με βάση τα συμπτώματα: με επικρατούσα την δυσκοιλιότητα, με επικρατούσα την διάρροια, ή μικτού τύπου. Εάν έχετε ευερέθιστο έντερο με διάρροια συνήθως είναι απαραίτητος ο έλεγχος για εντεροπάθεια εκ γλουτένης (κοιλιοκάκη).
Ο ιατρός σας εξάλλου θα εκτιμήσει εάν συνυπάρχουν συμπτώματα ή κλινικά σημεία που να υποκρύπτουν κάποια άλλη σοβαρότερη κατάσταση. Αυτά περιλαμβάνουν τα εξής;
Εάν έχετε κάποιο από τα συμπτώματα αυτά ή αν η αρχική θεραπεία για ΣΕΕ δεν βοηθάει, πιθανότατα θα χρειαστείτε συμπληρωματικές εξετάσεις, όπως εξετάσεις κοπράνων, κολονοσκόπηση, αξονική τομογραφία κοιλίας, γαστροσκόπηση και τεστ ανίχνευσης μικροβιακής υπερανάπτυξης.
Η θεραπεία του ΣΕΕ εστιάζει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων σας ώστε να ζείτε όσο το δυνατόν πιο φυσιολογικά. Ήπια συμπτώματα μπορούν να ελεγχθούν με την αντιμετώπιση του στρες και με αλλαγές στην δίαιτα και τον τρόπο ζωής. Προσπαθήστε να:
Πιθανόν ο ιατρός σας να σας ζητήσει να αποκλείσετε από την διατροφή σας:
Ένας διατροφολόγος μπορεί να βοηθήσει στις διαιτητικές αυτές αλλαγές.
Σε επίμονες περιπτώσεις ο ιατρός σας μπορεί να προτείνει αναλόγως των συμπτωμάτων ένα από τα παρακάτω σκευάσματα:
Οι παραπάνω οδηγίες είναι ενδεικτικές και δεν υποκαθιστούν την προσεκτική και άμεση ιατρική εκτίμηση του ασθενούς. Δεν συστήνεται η χρήση κανενός από τα παραπάνω σκευάσματα χωρίς ιατρική συνταγή.
